10 เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับเมืองทวาย

2. ประชากรในทวายประกอบมีหลากหลายชาติพันธุ์ นอกจากชาวทวายแล้ว ยังมีมอญ กะเหรี่ยง พม่า และซันโลง (ชาวเล) นับถือทั้งศาสนาพุทธ มุสลิม คริสต์ ฮินดู 

            

3. ทวายเคยเป็นหัวเมืองภายใต้ของอาณาจักรอยุธยา สลับกับการยึดครองของพม่า ครั้งสุดท้ายที่ไทยเสียเมืองทวายคือก่อนอยุธยาถูกตีแตกเมื่อปี 2310 โดยคราวนั้น มีมังมหานรธาเป็นแม่ทัพแผ่นดินพระเจ้ามังระ ก่อนพระเจ้าตากสินตีกลับคืนมาได้ และไทย(สยาม) พยายามอีกหลายครั้งที่จะกลับไปยึดครองทวาย แต่ด้วยเส้นทางเดินทัพที่ยากลำบากกว่าได้มาก็เสียคืนให้พม่าเสมอ จนถึงรัชกาลที่ 1 แห่งราชวงศ์จักรี ไม่เคยได้ทวายกลับมาอีกเลย 

4. ในปี พ.ศ. 2335 พระยาทวาย หรือมังจันจ่า ได้นำชาวทวายหลบหนีกองทัพพม่าเข้ามาพึ่งพระบรมโพธิสมภารพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก ด้วยความดีที่เคยดูแลช่วยเหลือเชลยจากกรุงศรีอยุธา  รัชกาลที่ 1 จึงได้พระราชทานที่ดินให้มังจันจ่าเป็นหัวหน้าปกครองชุมชนและชาวเมืองทวายที่มาด้วยกัน เรียกว่าบ้านทวาย มีการสร้างวัดชื่อวัดดอนทวาย ปัจจุบันเปลี่ยนชื่อเป็นวัดบรมสถล หรือวัดดอน ตั้งอยู่ในเขตยานนาวา กทม.

5. ทวายเป็น 1ใน 3 เมืองแรก ที่อังกฤษใช้เข้ายึดพม่าพร้อมกับยะไข่ และอัสสัม  (เคยถูกขนานนามว่า แสงแรกแห่งตะวันตก) ก่อนแผ่อิทธิพลขึ้นเหนือทางมะละแหม่ง ย่างกุ้ง ในปี 2367 (ค.ศ.1824 ตอนนั้นย่างกุ้งยังไม่เป็นเมืองหลวง) และในที่สุดก็เข้ายึดครองเมืองพม่าในตอนนั้นคือกรุงมัณฑะเลย์ได้สำเร็จ ทำให้เมืองทวายมีอาคารบ้านเรือนที่ตกทอดมาจากยุคอาณานิคมมากมาย กลายเป็นชุมชนที่มีบรรยากาศของความใหม่และความเก่าผสมผสานกันอย่างลงตัว


                                       

6. ทวายเป็นจุดเริ่มต้นที่นายพลอองซาน (บิดาของนางอองซานซูจี) รวบรวมกองทัพ ที่เรียกว่า Burma Independence Army (BIA)  ในการต่อสู้เพื่อเอกราชจากอังกฤษ และกองทัพอิสระแห่งพม่านี้ได้ถูกประกาศก่อตั้งอย่างเป็นทางการที่กรุงเทพ เมื่อวันที่ 28 ธันวาคม 2484 (1941) และทำสำเร็จในปี 2491 (1948)

7. ทะเลทวายเป็นทางออกสู่ทะเลอันดามันที่ใกล้กรุงเทพ (และอาณาจักรอยุธยา) มากที่สุด จึงเป็นยุทธศาสตร์สำคัญในการค้ากับตะวันตกมาทุกยุคสมัย

8. ผลผลิตที่สำคัญของทวาย ได้แก่ อาหารทะเล หมาก มะม่วงหิมพานต์ ยางพารา และแร่ธาตุหลายชนิด อีกทั้งยังเคยเป็นแหล่งผลิตโลหะที่สำคัญในอดีต

9. ช่วงปี 2363 มีอหิวาตกโรคระบาทในสยาม จึงมีการรณรงค์ให้กินแต่ของสุก ซึ่งยำทวายทำทุกอย่างปรุงสุกแม้กระทั่งผักที่ใช้ในยำจึงเป็นที่นิยม ว่ากันว่ายำทวายตกทอดมาจากคนทวายที่มาอาศัยอยู่ในแผ่นดินสยามในยุคนั้น และแพร่หลายมาถึงคนสยาม

10. ตลาดสด อ.ต.ก.ในปัจจุบัน เมื่อก่อนไม่ได้ใหญ่โตอย่างทุกวันนี้ เมื่อตลาดใหญ่ขึ้น ความต้องการแรงงานเพิ่มมากขึ้น เริ่มมีคนทวายเข้ามาทำงานเป็นลูกจ้างจนระยะหลังมีการชักชวนกันมาต่อเนื่อง ปัจจุบันชุมชนวัดไผ่ตัน ซึ่งอยู่ใกล้ ตลาด อ.ต.ก เป็นชุมชนที่แรงงานชาวทวายเช่าบ้านอาศัยอยู่เยอะที่สุดในกรุงเทพมหานคร